Recente nieuwsberichten over de arbeidsmarkt schetsen een zonnig perspectief voor werkzoekenden. Een greep uit berichten van de afgelopen weken: ’sterkste vacaturegroei in ruim tien jaar’, ’banen voor het oprapen‘, ’schreeuwend tekort aan personeel in de zorg‘. Dat is goed nieuws voor iedereen die (ander) werk zoekt. Maar schijnt de zon wel voor iedereen?

Het persbericht bij de recente UWV Arbeidsmarktprognose waarschuwt dat er in de bouw en ICT inmiddels zo veel vraag is naar gekwalificeerd personeel dat dit mogelijk de verdere groei van bedrijven remt. Dat suggereert misschien dat we terugkeren naar een situatie als voor de crisis, met flinke hoogconjunctuur en een krappe arbeidsmarkt. De huidige groeicijfers zijn echter niet zo uitbundig als in tijden van weleer, maar liggen wel rond het gemiddelde van de afgelopen 20 jaar (1,9% groei BBP, 1% banengroei). En van een ruime arbeidsmarkt gaan we nu naar een situatie die CBS typeert als een aantrekkende arbeidsmarkt.

Zorg en bouw: van krimp naar krapte

Goed nieuws voor mensen die op zoek zijn naar een baan in de bouw of zorg. Na een jarenlange krimp staat de bouw weer in de plus: 24.000 werknemersbanen erbij in de komende 2 jaar. In deze sector stijgt het aantal openstaande vacatures per 1.000 werknemers (de vacaturegraad) het sterkst van alle sectoren. Het percentage bouwbedrijven waar een tekort aan personeel de productie belemmert, neemt alweer toe richting het niveau van 2007. WW’ers met een bouwberoep gaan ook het vaakst binnen een jaar weer aan het werk, blijkt uit een analyse naar werkhervatting van WW’ers. Van de 10 beroepen met de hoogste werkhervattingspercentages zijn er 7 bouwberoepen. Ook in de zorg komen er werknemersbanen bij, namelijk 30.000 in 2 jaar tijd. De arbeidsmarkt voor gespecialiseerde verpleegkundigen of verzorgenden individuele gezondheidszorg is al krap te noemen.

Belemmeringen

Ondanks de toenemende werkgelegenheid werden eind april 2017 nog zo’n 35.000 WW-uitkeringen verstrekt aan personen met een zorgberoep en 18.500 aan mensen met een bouwberoep. Ondanks dreigende personeelstekorten blijkt het voor hen nog steeds lastig om een baan te vinden. Mogelijk hebben deze mensen niet de gevraagde kwalificaties en het juiste opleidingsniveau, of spelen andere belemmeringen ‒ zoals leeftijd of gezondheid ‒ een rol.

Gering of matig perspectief

Vooral voor werklozen met een administratief beroep is het lastig om een baan te vinden. Door digitalisering van klantprocessen en automatisering is veel werk in beroepen als secretaresse, boekhoudkundig medewerker, receptionist en telefonist verdwenen. Ook worden in deze beroepen inmiddels andere vaardigheden gevraagd, vaak op een hoger beroepsniveau. Voor veel administratieve beroepen zijn de perspectieven gering tot matig. De concurrentie is ook groot bij het vinden van een nieuwe baan: relatief weinig vacatures en juist veel werkzoekenden. Ruim 93.000 uitkeringen werden verstrekt aan personen met een bedrijfseconomisch of administratief beroep, dat is 23% van het totaal aantal WW-uitkeringen.

Verandering van perspectief

Veranderingen in de aard van werkgelegenheid en gevraagde kwalificaties zijn van alle tijden. Net zoals het gelijktijdig voorkomen van personeelstekorten en werkloosheid. Maar wat wel verandert, is dat we steeds langer doorwerken en minder lang bij dezelfde werkgever blijven. Om makkelijker van baan of zelfs van beroep te wisselen, is het zaak om regelmatig te onderzoeken of je huidige kwalificaties en beroep nog wel voldoende perspectief bieden voor de toekomst of dat er een en ander bijgespijkerd dient te worden. UWV verstrekt meer en meer informatie over kansen en overstapmogelijkheden. Dat deden we al voor bijvoorbeeld secretaressen, verkoopmedewerkers en thuiszorgmedewerkers. Een grote uitdaging is nog steeds om mensen die nu langs de kant staan en graag willen werken te helpen bij het verbeteren van hun perspectieven op (duurzaam) werk. UWV werkt niet alleen hard aan het verbeteren en verrijken van kennis over kansen en mogelijkheden, maar past opgedane kennis ook toe. Zo hebben we de werkverkenner ontwikkeld, waarmee we snel een eerste beeld krijgen van belemmeringen en mogelijkheden bij het vinden van werk voor mensen met een WW-uitkering. Op die manier kunnen we samen met de klant bekijken bij welke dienstverlening deze het meest gebaat is. Een mooi voorbeeld van toegepaste kennis. Maar er valt nog veel te onderzoeken en te ontdekken. Een prachtige uitdaging toch?

Katinka van Brakel, juni 2017

Katinka van Brakel Senior Arbeidsmarktadviseur UWV Twitter: @KvBrakel